De zaak onderstreept de noodzaak van zorgvuldigheid en empathie bij de behandeling van zulke gevallen, maar ook de juridische verplichtingen van werkgevers.
Deze zaak draait om een medewerker van SpoorTotaal B.V., een bedrijf dat de veiligheid van werkplekken op en rond het spoor waarborgt. De medewerker, sinds 2008 in dienst, meldt zich in april 2023 ziek met coronaklachten. Als hij na enkele weken nog steeds niet terug is en het contact volledig is weggevallen, besluit de werkgever hem op te sporen. Daaronder valt het inschakelen van de politie, die de medewerker niet thuis aantreft.
Medewerker kampt met alcoholverslaving
Uiteindelijk geeft een huisgenoot van de werknemer aan dat medewerker kampt met ernstige alcoholproblemen. Daarvoor is hij al eerder behandeld. Er wordt wel weer contact gelegd met de werknemer en die vraagt om de gegevens van de bedrijfsarts. Maar op 25 mei 2023 volgt ontslag op staande voet vanwege ongeoorloofd verzuim en het verzwijgen van zijn verslavingsproblematiek.
De werknemer vecht daarop zijn ontslag aan. De kantonrechter oordeelt dat het ontslag op staande voet niet terecht is geweest. Hij kent de werknemer een billijke vergoeding toe van € 95.000 bruto.
Verzwijgen alcoholverslaving als reden ontslag
De werkgever is het daar niet mee eens en gaat in hoger beroep. Daarbij wordt alleen het verzwijgen van de alcoholverslaving als reden voor het ontslag ter discussie gesteld.
Het gerechtshof Arnhem-Leeuwarden stelt dat de alcoholverslaving als ziekte moet worden gezien. Er is niet betwist dat de werknemer ziek was ten tijde van het ontslag. Bij ontslag wegens ziekte is een terughoudend oordeel op zijn plek. Bovendien moet bij een ontslag op staande voet ook rekening worden gehouden met de persoonlijke omstandigheden van het geval, zoals de ziekte c.q. verslaving.
Geen meldplicht voor alcoholprobleem
Het hof overweegt vervolgens dat het algemeen bekend is dat mensen die een alcoholprobleem hebben dat ontkennen en zelf niet als problematisch aanmerken. Alleen dat maakt dat van de werknemer niet gevergd kon worden om zijn alcoholproblematiek aan de werkgever en/of de bedrijfsarts te melden. De risicovolle aard van de werkzaamheden maakt dat niet anders.
Verder benadrukt het hof dat de werkgever zijn zorgplicht heeft verzaakt door geen passende ondersteuning te bieden nadat de verslavingsproblematiek aan het licht kwam. Het ontslag op staande voet is dus onterecht gegeven. Wel ziet het Hof aanleiding om de billijke vergoeding te verlagen naar € 37.500.
Belang voor de praktijk van deze uitspraak
Werkgevers worstelen regelmatig met hoe zij om moeten gaan met werknemers met een (alcohol)verslaving. De impact op de werkzaamheden en de organisatie kan groot zijn, terwijl de werkgever nauwelijks invloed heeft op de situatie. Vaak ontbreekt daardoor begrip voor de situatie van de werknemer en is het lastig om de verslaving te zien als ziekte.
Deze uitspraak maakt duidelijk dat een werknemer niet zomaar een meldplicht heeft dat hij een (alcohol)verslaving heeft (gehad). Toch is melden ook niet helemaal uitgesloten. Wanneer de werknemer wist of kon weten dat hij door zijn verslaving niet geschikt is voor de functie, mag je wellicht wel verwachten dat diegene de verslaving meldt.
Rechters zullen zo’n situatie echter terughoudend beoordelen. Dus ligt de meeste 'winst' voor werkgevers in het voeren van een adequaat alcohol- en drugsbeleid, inclusief preventieve maatregelen.
Bron: Arbo-Online
